Odmiana Szek

Była to pierwsza uzyskana odmiana barwna nimfy. Zdarzyła się ona w U.S.A . Wiadomo jednak, że Mrs. Moon hodowała wcześniej różne jasne nimfy, nawet bardzo jasne - prawie białe (zapewne były to kolorowe warianty odmiany dzikiej). Początki tej odmiany, jak zresztą większości odmian ptaków w hodowli, nie są znane. Wiadomo jedynie, że ta odmiana była już dobrze ustabilizowana przed 1951 rokiem, ponieważ w tym roku zmarł Mr. Putnam w San Diego, a jego stado szeków otrzymał Mr. Hubbell, który rozwinął hodowlę. Równoległą linię szeków rozwijała Mrs. R. Kersh. Nie wiadomo czy obie te linie mają coś ze sobą wspólnego, czy też uzyskano je oddzielnie. Przypuszcza się jednak, że pochodzą od tej samej pary - pani Kersh kupiła swojego podstawowego ptaka w sklepie. Większość europejskich szeków pochodzi ze stada pani Kersh. Na początku z uzyskaniem szeków były problemy, jeszcze w 1968 na świecie było jedynie ok. 100 szeków, osiągały one wtedy cenę 100 dolarów w USA i mniej więcej dwa razy tyle w Europie - była to jak na owe czasy bardzo wysoka cena. Do Europy dotarły szeki dopiero w latach '60. Najpierw do Holandii i Belgii, potem do Niemiec Zachodnich i Anglii. Wkrótce szeki stały się bardziej popularne i ceny zaczęły spadać, nasycił się też rynek europejski. Po zniesieniu bariery na import papug w Afryce Południowej, ceny poszły trochę do góry i zaczęto eksportować nimfy do Afryki. 

    Wizualnie mutacja ta jest bardzo zmienna. Generalnie polega na tym, że melanina jest eliminowana w łatach (plamach) zarówno z piór jak i ciała. Szare pióra ozdobione są plamami białych, żółtych lub kremowych piór. Nogi mogą mieć jasno kolorowe plamy. Nimfy szeki mogą być prawie białe (żółte) z tylko jednym lub kilkoma ciemnymi piórkami, a mogą też być takie, które mają tylko kilka białych (żółtych) piórek. Jednakże te ekstrema są bardzo, bardzo rzadkie. Najczęściej szeki są ptakami o różnej wielkości plamach, łatach na ciemnym upierzeniu. Od odmiany perłowej różni się tym, że melanina eliminowana jest z całych piór, a w perłowej z fragmentów pojedynczego pióra. Oczy szeki mają ciemne. Czubek prawie zawsze jest całkiem żółty. Plamy policzkowe są najczęściej u obu płci mocno pomarańczowe.

    Najcenniejsze, z punktu widzenia wystaw, są szeki o symetrycznym rozmieszczeniu plam. Różne towarzystwa ustalają swoje standardy ideału szeka. Może to być 75% żółtego (białego) do 25% ciemnego (ACS w USA), może być 50% do 50% (ideał szeka w Niemczech). W Polsce nie ma określonego takiego ideału. Są też szeki, których jedno skrzydło jest wyraźnie jaśniejsze, a drugie ciemniejsze, ogon w takich przypadkach jest całkiem ciemny (rzadko jasny), a cała reszta upierzenia też jest z jednej strony inna niż z drugiej. Są one jakby przeciwieństwem ptaków o symetrycznym układzie plam. Nie są one zbyt cenione na wystawach, ale znajdują wielu chętnych kupców. Wyhodowanie ptaków o symetrycznym układzie plam jest trudne (znacznie częstsze są ptaki niesymetryczne) i nie ma na to żadnych recept - jest to wynikiem przypadku. Także częściej spotyka się szeki ciemne niż jasne.

Samiczka szek - zwyciężczynii w swojej klasie (Niemcy)

    Niektórzy hodowcy nadają różnym wariantom szeka swoje nazwy. Np. spotkałam się w Polsce z nazwą arlekin na szeka o dużej przewadze żółtego, ale w literaturze światowej arlekin (ang. harlequin) jest synonimem szeka. Szek nie przekazuje swoich proporcji ciemnego i jasnego koloru potomstwu, stosunek ten jest całkowicie przypadkowy. Można jednak z bardzo jasnych szeków  w odpowiedniej hodowli wyselekcjonować ptaki "czyste", tzn. bez ciemnych piór - wyglądają jak lutino jednak mają ciemne oczy. Niektórzy sądzą, że jest to oddzielna mutacja (przynajmniej część z takich szeków), inni jednak są przekonani, że żadna tego typu mutacja nie istnieje i takie ptaki są genetycznie szekami.

    Szek jest jedyną odmianą, której posiadanie w genotypie jednego genu może dać jakieś oznaki "szekowatości" w fenotypie. Ptak taki w wyglądzie ma pewne cechy szeka (np. jasne łaty), ale genetycznie nie jest szekiem (zobacz takiego ptaka) - niektórzy nazywają to częściową dominacja - jest to jednak mylące ponieważ generalnie szek jest mutacją recesywną. W tym miejscu należy jeszcze zasygnalizować problem ptaków z plamami na karku i tyle głowy - niektórzy sądzą, że jest to jakiś gen dominujący, który nie ma nic wspólnego z szekiem, inni zaliczają takie ptaki do szeków (czasem bywają nazywane szeki z plamami na głowie).

    Rozróżnienie płci u szeków jest często niemożliwe. Drugim efektem genu szekowatości (oprócz plam) jest bowiem często zaniknięcie paskowania na ogonie (po czym u normalnie ubarwionych nimf rozpoznaje się samice). Jeśli ptak ma żółte pióra w ogonie to może to być zarówno samiec jak i samica. Jak ma czysto ciemne pióra to jest to samiec, samica będzie miała zaś pióra żółte w ciemny "marmurek". Szek ma też zazwyczaj żółte (białe) lotki. Czasem samica ma (podobnie jak u formy naturalnej) więcej szarego na główce.

   Odmiana "szek" może być kombinowana ze wszystkimi innymi mutacjami (z wyjątkiem lutino, w tym przypadku bowiem eliminowana jest melanina w ogóle). Są więc szeki: perłowe, białogłowe, cynamonowe, srebrne itp. Szek jest mutacją recesywną autosomalną, czyli nie przekazywaną na chromosomach płciowych, czyli samica też może być nosicielką genu szeka. Żeby ptak był szekiem geny szeka muszą mieć oboje rodzice. Szeka można też kombinować w potrójnych i jeszcze bardziej skomplikowanych układach. Najczęstsze w takich kombinacjach są szeki perłowe cynamonowe oraz szeki perłowe białogłowe cynamonowe. 

    Po angielsku nimfy tej odmiany nazywają się "pied". Polska nazwa "szek" pochodzi od niemieckiej "Scheck".

    Różne przykłady szeków: