Informacje te pochodzą z prezentacji Dr Fern Van Sant na konferencji weterynarzy specjalistów od chorób ptaków w 1998 roku.

Zatrucia cynkiem ostatnio stały się istotnym problemem klinicznym zarówno wśród ptaków hodowlanych , jak i żyjących na wolności. Pierwiastek ten może być zarówno czynnikiem wywołującym schorzenia, jak i do nich usposabiającym. Bardzo ważne jest, aby zarówno weterynarze, jak i właściciele papug mieli jak największy zasób informacji o wpływie cynku na zdrowie papug.

Zatrucia cynkiem opisywano u wielu gatunków ptaków. Przeprowadzono na nimfach badania naukowe, polegające na "karmieniu" ptaków cynkiem pochodzącym z powłok galwanicznych. Badane papugi podzielono na dwie grupy: jednej z nich podawano duże ilości cynku, drugiej zaś o wiele mniejsze. Wszystkie nimfy z pierwszej grupy uległy ciężkiemu zatruciu, część musiano uśpić w ciągu dwóch tygodni. Także wśród papug, które otrzymały niewiele cynku, wystąpiły poważne zatrucia.

Objawy intoksykacji cynkiem są niespecyficzne i diagnoza ich wymaga zebrania dokładnego wywiadu oraz badań laboratoryjnych na obecność cynku w organizmie ptaka.

Wiadomo, że znaczne ilości cynku są zawarte w drutach galwanizowanych, a więc i w siatkach z takiego drutu. Pamiętajmy, aby zawsze przed wprowadzeniem ptaków do nowej woliery oczyścić siatkę ostrą metalową szczotka i octem.

Należy też pamiętać, że ptaki, aby się zatruć, nie muszą łykać drobinek metalu - cynk może przedostać się z siatki do wody deszczowej, a ta może zostać wypita przez papugę. Papugi chętnie bawią się i gryzą zabawki, elementy klatek, zamków lub kłódek, co może zaskutkować ostrym zatruciem cynkiem. Ptak wtedy wymiotuje, może stracić apetyt. Częstym objawem są obfite, zielone odchody. Zdarzają się również przypadki nagłej śmierci ptaka.

Objawy zatrucia przewlekłego dotyczą przewodu pokarmowego, a także nerek. Ich uszkodzenie prowadzi do wzrostu ilości wydalanego moczu przy równocześnie zwiększonym pragnieniu u ptaka.

Częstym objawem u nimf jest skubanie piór. Badano także pod tym kątem konury, wśród których 37 było zatrutych cynkiem. 34 ptaki z tej grupy skubały pióra. Znakomita większość spośród nich ( 97%) zaprzestała takich zachowań po ukierunkowanym na zatrucie cynkiem leczeniu i zmianie środowiska. Warto jest więc w przypadku skubiących się papug przeprowadzić diagnostykę zatrucia cynkiem !!!

W naszym otoczeniu jest wiele źródeł cynku. Każdy biały nalot na prętach klatki powinien być usunięty, zanim zaprosimy do niej lokatora, gdyż może zawierać cynk. Pamiętajmy o możliwości przedostaniu się cynku do pokarmu i wody - nie powinny stykać się one z prętami klatki !!! Kłódki , zawieszki do zabawek także mogą być źródłem tego pierwiastka. Najlepiej, aby w klatce jak najwięcej metalowych elementów było wykonanych ze stali nierdzewnej. Nie wolno używać galwanizowanych poideł i pojemników na pokarm. Także wiele odżywek a nawet kolb ziarnowych może zawierać cynk. Dotyczy to też farb, lakierów , spoiw różnego rodzaju a nawet taśm klejących, przyborów kuchennych, nie wspominając o pilotach do sprzętu RTV i nakrętkach.  Nigdy nie wolno dawać tych przedmiotów papugom do zabawy. Także drobne monety zawierają cynk, dlatego nie należy pozwalać papugom na zabawę pieniędzmi (to jest także powód, dla którego NIGDY nie powinniśmy rzucać pieniędzy do klatek w ZOO).

Rozpoznanie zatrucia cynkiem opiera się na zebraniu dokładnego wywiadu, badaniu ptaka oraz badaniach laboratoryjnych. Pamiętajmy, że metal spożyty przez ptaka NIE MUSI uwidocznić się na zdjęciach rentgenowskich, a często jedynie na ich podstawie wyklucza się zatrucie ptaka metalami, podczas, gdy jedynym badaniem na to pozwalającym są testy na obecność cynku we krwi ptaka (dotyczy to także zatrucia ołowiem). 

Jedną z metod leczenia zatruć cynkiem u nimf jest podanie wersenianu wapnia w iniekcji. Przewód pokarmowy ptaka należy przeczyścić, aby usunąć truciznę z organizmu. Niekiedy jest konieczny zabieg chirurgiczny celem usunięcia metalu z przewodu pokarmowego ptaka. Jeśli zatrucie jest ciężkie, konieczna jest intensywna opieka obejmująca zapewnienie ciepła, dużej ilości płynów, wysokoenergetycznego pokarmu i dodatkowych leków według zaleceń lekarza.

Zatrucie cynkiem jest na tyle niespecyficzne, że może przypominać inne choroby. Zawsze należy wziąć je pod uwagę w przypadku skubania piór przez papugę. Ostatnio zwrócono się do mnie z prośbą o zaproponowanie całościowej terapii dla ptaków zatrutych cynkiem. Według mojej wiedzy, jedyną skuteczną metodą jest leczenie substancjami wiążącymi cynk, co pozwala usunąć ten pierwiastek z organizmu ptaka.

Cynk powszechnie występuje w naszym otoczeniu i dlatego tak ważne jest, abyśmy , jako osoby odpowiedzialne za naszych pupili, podjęli wszelkie wysiłki dla uniemożliwienia im kontaktu z czynnikami toksycznymi. Proszę więc, abyście wybierali dla swych nimf bezpieczne klatki, wyposażenie i zabawki, abyście zapewnili im środowisko wolne od toksyn dla ich bezpieczeństwa.

Artykuł pochodzi ze stron Cockatiel czyli Nimfa, z roku 2002. Jest to artykuł tłumaczony. Dla Cockatiela czyli Nimfy tłumaczyła Magdalena Turowska