MIEJSCE OBSERWACJI

Obserwowana przez Autora populacja papug spędza dzień w parku pałacowym w Wiesbaden-Biebrich. 35 hektarowy park leży bezpośrednio nad Renem. Już przy wejściu słychać niezwykłe ptasie głosy. W okresie wegetacji zobaczenie ptaków, które je wydają, jest czasem trudne. Zielone papugi są słabo widoczne na tle liści. Najlepszym okresem do obserwacji są miesiące od października do maja. Najłatwiej zauważyć papugi podczas lotu: zielony kolor całkowicie odróżnia je od innych ptaków; podobnie charakterystyczne są: czerwony dziób, spiczaste skrzydła i długi, wąski ogon.

DZIEŃ

Aleksandretty spędzają w parku dzień, nocują na tzw. drzewach noclegowych poza jego obszarem.

Rano przybywają do parku. Poszukują pożywienia, zajmują się poszukiwaniem partnera, wychowem młodych. W pozostałym czasie drzemią lub czyszczą się.

Podczas słonecznej pogody aleksandretty "opalają" się. W takiej sytuacji można bardzo dobrze zobaczyć żółty kolor spodu skrzydeł oraz ciemne lotki dłoniowe.

Zaobserwowano, że podczas złej pogody papugi przedstawiają znacznie większą aktywność.

Po południu i wieczorem papugi ponownie szukają pożywienia. Wieczorem robią się niespokojne. Zbierają się w niewielkie grupy, którymi odlecą do drzew noclegowych. Takie grupy usadawiają się często w koronie codziennie tego samego drzewa. Po zapadnięciu ciemności wszystkie ptaki opuszczają park. Samiczki mające młode zostają na noc w dziuplach wylęgowych w parku.

NOC

Ponad 200 ptaków nocuje na jednym drzewie noclegowym oddalonym od parku. Grupy, które wylatują z parku, liczą od 4 do ponad 100 ptaków, najczęściej 15-40. Na drzewo noclegowe wszystkie ptaki przybywają w ciągu 5-10 minut. Dzieje się to około 20 minut po zachodzie słońca. Po wylądowaniu na drzewie ptaki jeszcze przez jakiś czas zmieniają miejsce.

Ptaki na oblodzonym drzewie noclegowym

W jesieni pożywiają się jeszcze szypułkami liści. Czasem można zaobserwować wzajemne karmienie się partnerów. Ptaki nocują na drzewach, na gałązkach, nawet zimą.

POŻYWIENIE

Aleksandretty żywią się przede wszystkim pokarmem roślinnym; są to głównie pączki, nasiona, kwiaty i owoce przynajmniej 50 różnych roślin. W swojej ojczyźnie dietę tą uzupełniają termitami, w Wiesbaden insektami i ślimakami wodnymi.

Praktycznie nigdy nie schodzą na ziemię, cały czas przebywają na drzewach.

Zależnie od rodzaju pokarmu aleksandretty mają różne sposoby pobierania go. Niewielkie pączki np. buka są oddziobywane bezpośrednio z gałązki; jeśli na gałązce jest dużo małych pączków papuga oddziobuje całą gałązkę i trzymając ją w nóżce oddziobuje poszczególne pączki. Większe pączki, np. kasztanów, są odłamywane dziobem i trzymane w nóżce podczas jedzenia.

Czasem papugi lecą z pokarmem na bezpieczniejsze drzewo.

Jedząc kwiaty kasztanowca, papuga obiera je i trzymając w łapce zjada. Na ziemi często można znaleźć takie resztki z obierania kwiatka. Od sierpnia do swojej diety aleksandretty włączają same kasztany. Zjedzenie kasztana nie jest jednak łatwe: wielkość, gładkość, łupina oraz niestabilność gałązek czyni taki posiłek trudnym, szczególnie dla młodych ptaków. W zimie papugi jedzą pączki.

Ważnym pokarmem spożywanym w jesieni i zimie są owoce bluszczu (Hedera helix). Choć bluszcz zawiera trucizny, jednak na aleksandretty (i inne papugi z Wiesbaden) wydają się one nie działać (podobnie jako trujący wymieniany jest kasztanowiec). Odłamywane są gałązki z wieloma owocami, później papuga trzyma gałązkę w nóżce i oddziobuje pojedyncze owoce.

Szczególnie w zimie aleksandretty odwiedzają karmniki, które znajdują się w parku i okolicach. Jak donoszą niektórzy ludzie, na ich balkony przylatują aleksandretty po orzechy, słonecznik i ziarno.

WODA

Jako źródło wody aleksandretty wykorzystują zarówno istniejące w parku potoczki, jak i wodę zbierającą się w zagłębieniach konarów. Podczas picia głowa jest w charakterystyczny sposób odchylana do tyłu. Często krople wody są widoczne na dziobie. Jak zaobserwował jeden z mieszkańców, papugi piją też wodę z kałuż na płaskich dachach.

LĘGI

Aleksandretty znoszą jajka i wychowują młode w dziuplach. W parku w Wiesbaden (podobnie jak gdzie indziej w Europie) preferowane są platany (prawie 80%), jesiony. Podobnie w ojczyźnie preferowane są drzewa o gładkiej korze - utrudnia to dostanie się do dziupli drapieżników. Większość dziupli ma wejście skierowane na wschód. W wielu drzewach znajduje się kilka dziupli, zamieszkanych często przez różne gatunki.

P.k. - aleksandretta obrożna; P.e. - aleksandretta większa

W jesieni pary zaczynają poszukiwać dziupli. Na wybranie dziupli i przygotowanie jej mają całą zimę. Nasilają się w tym czasie zachowania typowe dla par, jak np. karmienie samiczki przez samca.

W lutym, a szczególnie od początku marca dochodzi do kopulacji. Potem samiczki znoszą jajka, które wysiadują przez 28 dni. Samce przez cały ten czas karmią samiczki, a potem też małe (przez pierwsze 10 dni małe są karmione tylko przez samiczkę). W wieku 7, 8 tygodni młode wyglądają z dziupli, którą niedługo potem opuszczają. Jeszcze przez kilka tygodni są karmione przez rodziców. Samiczka i młode karmione są wyłącznie przetrawionym pokarmem.

WROGOWIE

W ojczyźnie największymi wrogami papug są: plądrujące gniazda gryzonie, węże, warany, małpy i ptaki drapieżne. W Europie nie ma węży wspinających się na drzewa, nie ma waranów ani małp. Pozostają więc ptaki drapieżne oraz gryzonie. Trzeba tu jeszcze doliczyć ptaki plądrujące gniazda oraz, niestety, także człowieka. Wiele papug zginęło zastrzelonych przez "myśliwych".

Najczęstsze w parku są wiewiórki. Chętnie jedzą one jajka i młode ptaki w związku z czym przepędzane są przez różne ptaki. Podobnie czynią papugi. Często można zaobserwować w parku sceny jak kilka papug przepędza wiewiórkę, i to nie tylko w okresie lęgów.

Kiedy jakaś papuga zauważy wiewiórkę, leci w jej stronę i zaczyna na nią krzyczeć. Z okolicy zlatują się inne papugi i rozpoczyna się pozorowany atak. Podczas ataku zwierzęta nie dotykają się wzajemnie. Sam wrzask i pozorowanie ataku przepłasza wiewiórkę. Pewnego dnia (24.10.1998) wiewiórka uciekła do dziupli dzięcioła. Papugi zebrały się na gałęziach w odległości 1-4 metrów od dziupli. Co chwilę pojedyncze ptaki podlatywały, zatrzymując się w powietrzu lub czepiając się pnia w bezpiecznej odległości i wrzeszczały. Wiewiórka przez długi czas nie mogła wychylić łebka z dziury. 

24.10.1998

Trudno w takiej sytuacji wyobrazić sobie żeby wiewiórki mogły w jakikolwiek sposób zagrozić jajkom lub młodym papużkom.

Z ptaków rabujących gniazda głównym wrogiem może być kawka. Znany jest jeden przykład z Austrii, kiedy kawka zabiła młodą papugę.

Największym zagrożeniem są ptaki drapieżne: jastrzębie i sokoły. Latające wysoko drapieżniki są przeważnie przez papugi ignorowane. Obserwowane były prawdziwe bitwy powietrzne między grupkami papug (10-15) a krogulcami, czy myszołowem. Największym niebezpieczeństwem są sokoły wędrowne, znajdowano już szczątki papug, które padły łupem sokołów.

KONKURENCI

Konkurencją dla papug są inne ptaki gnieżdżące się w dziuplach, przede wszystkim dzięcioły. Papugi mają nad nimi tę przewagę, że szukają dziupli już w jesieni, a na stałe zasiedlają je już od końca stycznia, podczas gdy dzięcioły robią to dopiero w marcu.

Tekst pochodzi z Papuziego Portalu, został napisany w 2000 roku i skopiowany bez zmian.