Jest jedną z najbardziej zagrożonych papug na świecie. Jest to średniej wielkości (ok. 40 cm) zielono - żółta papuga. Zaliczana jest do grupy konur. Na poczatku XX wieku spotkać ją można było w wysokich Andach Ekwadoru i Kolumbii. Na początku lat 80 było już bardzo niewiele tych pięknych papug. Przez jakiś czas myślano nawet, ze całkowicie wyginęła. W 1995 roku Niels Krabbe trafił jednak na niewielkie stadko (20-24 ptaki) w Andach w zachodnim Ekwadorze. Później pojawiły się wiadomości o drugim stadku w Kolumbii. Już jak Niels Krabbe odkrył pierwsze stadko w Ekwadorze wiedziano, że jeśli gatunek ten ma nie zniknąć całkowicie z powierzchni ziemi, należy jak najszybciej zająć się jego ochroną. Gatunek ten jest najbardziej zagrożony ponieważ nie ma tych papug w żadnej hodowli, wszystkie znane osobniki żyją na wolności. Pierwszy projekt ochrony powstał z inicjatywy Krabbe i dotyczył papug w Ekwadorze.

Po wiadomościach o stadku w Kolumbii powstał drugi projekt "Projekto Ognorhynchus", któremu przewodniczy Paul Salamon (to on pierwszy, jeszcze w 1997 roku zobaczył konury w Kolumbii - było to stadko 24 ptaków). Przez drugą połowę 1998 roku prace polowe prowadził biolog Bernabe Lopez-Lamus jednak nie natrafił na ślad konur. Dopiero 13 grudnia, inny badacz kolumbijskiej przyrody, który poszukiwał śladów rzadkiego tapira, zauważył konury żółtolice. W całej okolicy prowadzone były bardzo intensywne prace nad uświadomieniem miejscowej ludności wagi problemu. Dzięki plakatom, spotkaniom z ludźmi, pogadankom w szkołach udało się przekonać miejscowych do pomocy. Przestali oni polować na papugi, znany jest nawet przypadek kiedy społeczność wioski przepędziła kłusownika. Tymczasem biolodzy obserwowali okolice. 18 kwietnia 1999 zobaczyli niezwykły widok: dwa stadka 81 konur siedziało na liściach palm, chodząc po nich i jedząc owoce. To było to czego tak długo szukano - miejsce gdzie mieszkały konury zółtolice! Papugi zostały sfotografowane, nagrano filmy wideo. Miejscowa ludność zdeklarowała się pomagać w ochronie kolonii. Dzięki pomocy finansowej wielu ludzi na całym świecie (za pośrednictwem różnych fundacji) można było wykupić miejsce gdzie konury mają swoją kolonię. Założono też szkółkę, gdzie hoduje się palmy. Dzięki ochronie populacja ta zwiększyła się w ciągu roku do ok. 100 papug.

W roku 2000 odkryto drugą populację konur żółtolicych w Kolumbii. Składa się ona w styczniu 2001 roku z 63 ptaków, które żyją w lesie gdzie zostało już niewiele palm woskowych. Największym zagrożeniem dla tych papug jest mała ilość palm, ich bardzo intensywne wykorzystanie, wycinanie liści na doroczne procesje w okresie Wielkanocy oraz polowania. Tutaj również planowana jest szeroka akcja uświadamiająca, szczególnie w przed Wielkanocą. Szanse na utrzymanie tej populacji są duże ponieważ żyją one na obszarze w większość już chronionym. Ponieważ w międzyczasie populacja w Ekwadorze zaginęła pozostają jedynie te dwie grupy kolumbijskie, oddalone od siebie o ok. 150 km.

Papugi te są całkowicie zależne od palm woskowych (Ceroxylon quindiuense). Na pniach tych palm odpoczywają i śpią, w dziuplach tych palm zakładają gniazda, owoce tych palm służą im także za pożywienie. Największym zagrożeniem jest wycinanie lasów palm woskowych pod farmy i pola uprawne. Szacuje się, że w ciągu ostatnich 150 lat obszar takich lasów zmniejszył się o ok. 80%. Zagrożone są nie tylko konury żółtolice, także kilkadziesiąt innych gatunków zwierząt i roślin. Oblicza się, że tylko jakieś 5% pierwotnego obszaru konur pozostało do dziś, a i na tym terenie mało jest miejsc gdzie nie dotarłby człowiek.

Odkrytą w 1999 roku populację dokładnie obserwowano. Dlatego możliwe jest przedstawienie zachowań tych, jak się okazuje, bardzo ciekawych i wyjątkowych papug.

Konury te są zwierzętami stadnymi, razem latają poszukiwać pokarmu, razem śpią i odpoczywają. Jest nomadyczna i dość ruchliwa. Często przemieszcza się w ulubionych kierunkach zawsze o tej samej porze. Gniazda zakłada w wypróchniałych pniach palm w pobliżu drzew-grzęd stada. Dorosłe ptaki w okresie lęgów wieczorem głośnym krzykiem przyzywają resztę stada na nocleg. Taka kooperacja ptaków, mających młode i samotnych, jest z dużym pożytkiem szczególnie dla tych pierwszych. Najbardziej niezwykłym zachowaniem, jest pomoc parze wychowującej młode przez trzeciego, samotnego ptaka. Taki ptak pomaga karmić młode i zajmować się nimi. Takie zachowanie zaobserwowano jedynie u zamieszkujących Australię i okoliczne wyspy papug figówek (Cyclopsitta). Poza okresem lęgowym stado siedzi na palmach, najczęściej trzech do pięciu okolicznych. Ptaki poruszają się po liściach w kierunku środka palmy, gdzie śpią. Pary śpią koło siebie. Samotne ptaki usadawiają się dalej, bardziej osobno i na różnych liściach. Rano stado opuszcza drzewo noclegowe i leci na poszukiwanie pożywienia na tereny wyżej położone, wraca późnym popołudniem. Pary lęgowe lecą razem ze stadem, ale w ciągu dnia kilkakrotnie wracają żeby nakarmić młode. Zaobserwowano, że papugi jedzą owoce, korę, kwiaty i paczki różnych drzew. Jednak palma woskowa jest najbardziej preferowana. Konury te są bardzo przywiązane do swoich palm. Potrafią zajmować je tak długo aż palma się zawali. W takim przypadku najczęściej przeniosą na jakaś sąsiednią.

Najnowsze wiadomości - październik 2001:
Istnieją dwie populacje konury żółtolicej: w Tolima (populacja odkryta w 1999) i w Antioquia gdzie w styczniu 2001 było 63 ptaki - aktualnie jest tam 277 papug, w tym jedno drzewo zajmuje 180. W sumie konur żółtolicych jest 412. Obie populacje są cały czas dokładnie obserwowane. Konury są cały czas zagrożone wyginięciem ze względu na zmniejszanie się ilości palm. W Tolima jest to przede wszystkim naturalna śmierć drzew, w Antioquia nielegalna wycinka w czasie Wielkanocy. Na rok 2002 planowane są dalsze przedsięwzięcia ochronne, m.in. wysadzanie wyhodowanych palm.

[tekst pochodzi z dawnych stron Papuzi Portal, napisany został w 2001 roku]

Wszystkie zdjęcia pochodzą ze stron Projekto Ognorhynchus (dzisiaj już nie istnieją w tamtej wersji) i zostały wykorzystane za zgodą Autora.