Etiologia
Chorobę wywołuje Salmonella Pullorum. Aktualnie
uznawana jest za jeden z biowarów Salmonelli Gallinarum.
Pełna nazwa brzmi: Salmonella enterica enterica
Gallinarum-Pullorum.
Epizootiologia
Najczęściej chorują kurczęta, rzadziej indyki i
bażanty. Na
zakażenie wrażliwe są także inne ptaki, jednak chorobę
stwierdza się u nich sporadycznie. Jedynie
kaczki wydają sie być odporne.
Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez jajo. Po
wykluciu się zakażonych piskląt choroba rozprzestrzenia
się w inkubatorach, klujnikach oraz odchowalniach.
Najmłodsze pisklęta zarażają się na ogól drogą
oddechową, starsze - pokarmową. Zarazki wydalane są z
kałem chorych ptaków. Do zakażenia dochodzi więc poprzez
zanieczyszczoną karmę, wodę, ściółkę. Bakterie mogą być
przenoszone przez dzikie zwierzęta (np. gryzonie) oraz
ludzi, np. na podeszwach butów.
Czynniki usposabiające
Występowaniu choroby sprzyja nieprawidłowe
przeprowadzanie lęgów. Przede wszystkim mieszanie w
inkubatorze jaj z różnych źródeł, nieprawidłowa
dezynfekcja. Poza tym sprzyjają nieodpowiednie warunki
środowiskowe, niedobory, inne choroby przebiegające ze
spadkiem odporności.
Objawy kliniczne
Okres inkubacji wynosi 3-5 dni.
W zakażonych jajach zarodki zamierają w drugiej
połowie inkubacji. Embriony są szare, a wody płodowe
ciemne.
W ostrej postaci pisklęta z wrodzoną pullorozą padają
w pierwszych dniach życia. Pisklęta są osowiałe,
skupiają się w pobliżu źródła ciepła. Obserwuje się
utratę apetytu, podwyższoną temperaturę, pragnienie.
Początkowo występuje biegunka z zielonym kałem, potem
kolor zmienia się na biały. Charakterystyczne są białe
masy kałowe zlepiające okolice otworu stekowego. Mogą
występować objawy ze strony układu oddechowego,
szczególnie u piskląt zakażonych w klujnikach. Czasem
obserwuje się obrzęk i bolesność stawów skokowych.
Ponadto zostaje zahamowana resorpcja woreczka żółtkowego
i zahamowanie rozwoju.
U starszych kurcząt nie występują typowe objawy.
Obserwuje sie jedynie zahamowane rozwoju, gorsze
przyrosty masy ciała, biegunki i czasem kulawizny.
Choroba ma u nich przebieg przewlekły.
Śmiertelność w stadzie wynosi 40-60 %, a w postaci
ostrej nawet do 100 %. U starszych ptaków jest niższa.
Diagnostyka
Chorobę można diagnozować na podstawie objawów
klinicznych, zwłaszcza u młodych piskląt.
Ponadto diagnozuje się poprzez badania
bakteriologiczne, serologiczne (np. ELISA) oraz techniki
biologii molekularnej (np. PCR).
Diagnostyka różnicowa
Należy uwzględnić przede wszystkim: aspergilozę,
kolibakteriozę, zapalenie pępka i woreczka żółtkowego.
szczególnie ważne jest rozróżnienie pullorozy od
aspergilozy.
Leczenie i zapobieganie
Najlepszą metodą zapobiegania jest eliminacja
zakażonych ptaków z hodowli.
W leczeniu stosuje się antybiotyki. Ważna jest
równoczesna dezynfekcja kurnika. Różne szczepy wykazują
różną lekooporność. Ogólnie najwięcej szczepów jest
wrażliwych na: amoksycylinę, amoksycylinę z kwasem
klawulanowym, enrofloksacynę, norfloksacynę i neomycynę.
Najwięcej szczepów jest opornych na: tetracykliny i
streptomycyne (tych leków nie należy stosować).
W przypadku piskląt ważne jest jak najwcześniejsze
podanie leków i kontynuowanie leczenia przez 10 dni.
Dobrze jest wspomagać leczenie podając preparaty
witaminowe i probiotyki.
Konieczne jest zachowanie odpowiednich warunków
zootechnicznych. Przede wszystkim należy dbać o czystość
i sprzątać odchody. Nie można dopuszczać do
zanieczyszczania odchodami pojników, co często zdarza
się w przypadku piskląt.
Bibliografia
|
