Piramida żywieniowa, którą tu zbudowaliśmy zawiera ogólne wskazówki odnoszące się przede wszystkim do gatunków będących niewyspecjalizowanymi wszystkożercami zamieszkującymi korony drzew (przeczytaj przypis na dole strony!). Na końcu tego artykułu znajdują się przykładowe piramidy, które przystosowane są do niektórych innych nawyków żywieniowych. Kiedy omówimy właściwości piramidy pokarmowej dla wszystkożernych mieszkańców koron drzew, będziesz wiedział jak zbudować piramidę uwzględniającą specjalne potrzeby Twojego własnego ptaka.

Dla naszych potrzeb podzielimy warzywa na dwie grupy: rosnące pod i nad ziemią. Warzywa nadziemne składają się z liści, łodyg, kwiatów, warzyw kwiatowych i warzyw owocowych. Ten typ warzyw może stanowić 25-40% diety ptaków żyjących w koronach drzew. Szeroki zakres procentowy zaprojektowany jest tak, by uwzględniał potrzeby gatunku i indywidualne różnice, które muszą być określone przez właściciela ptaka, lub konsultanta żywieniowego.

Warzywa korzeniowe i bulwiaste generalnie zawierają mniej wody niż kwiaty, owoce, liście lub łodygi, więc są bardziej konkretnym pożywieniem. Mogą być dobrym źródłem karotenu i witaminy C, zawierają sporo białka i błonnika, ale są nadal ubogim źródłem wielu minerałów (często mają odwrotne proporcje wapnia i fosforu). Zawierają także dużo skrobi. Nie mogły by być naturalnym składnikiem diety papug żyjących na drzewach, gdyż muszą być wykopywane z ziemi. Podejmiemy ten temat później.

Zielone warzywa są bogatsze w białka, składniki mineralne i błonnik niż warzywa łodygowe i korzeniowe, często też stanowią wspaniałe źródło witaminy C, E i karotenoidów. Poziom wapnia i fosforu jest dobry, a stosunek tych pierwiastków oscyluje wokół 1:1 w większości liściastych części.

Zielenina to podstawa

Dlaczego zielenina powinna być podstawą diety papug zamiast ziarna, które jest podstawą formalnie przyjętych diet? Jest wiele powodów. Dieta papug, które żyją w wierzchołkach drzew, składa się głównie z liści, pączków liści, kwiatów, pączków kwiatów, pyłku kwiatowego, owoców, orzechów, nasion i owadów. Żaden z tych pokarmów nie przypomina ziaren zbóż czy traw. Chociaż nie możemy dokładnie odtworzyć naturalnej diety naszych ptaków, możemy, choć przybliżyć ją poprzez dostarczanie pożywienia podobnego, a dostępnego. Rośliny, które zawierają chlorofil, są bardziej podobne do zielonego pożywienia, którym papugi żywią się w swoim naturalnym środowisku, niż ziarno, które nie zawierają chlorofilu.

Ponieważ papugi z gatunków żyjących w koronach drzew, większość swojego pożywienia zdobywają właśnie tam, gdzie zboża i trawy nie rosną, ziarna są dla nich nienaturalnym elementem diety. To ma duże znaczenie, ponieważ przy komponowaniu diety dla naszych ptaków powinniśmy brać pod uwagę nie tylko podstawowe składniki odżywcze (białka, węglowodany i tłuszcze), ale również obecność lub brak innych czynników. Na przykład, pewne składniki występujące w zbożach nie występują w innych rodzajach roślin (np. fitaty, gluten). Ponieważ ptaki nie przystosowały się do ich spożywania w trakcie ewolucji, mogą one działać jako alergeny, czynniki powodujące stany zapalne, toksyny, lub mogą wywoływać inne negatywne reakcje.

Istnieją również zjawiska odwrotne. Niektóre składniki w naturalnym pożywieniu ptaków mogą przyczyniać się do ich długiego życia w zdrowiu. Udo Erasmus pisze: "około połowa wszystkich zielonych roślin jadalnych zawiera składniki chroniące przed nowotworami, chroniące serce, zapobiegające cukrzycy, przeciwzapalne, i setki innych, i każdy z nich działa na wiele różnych sposobów." Wiele z tych składników nie jest obecne w ziarnach.

Składniki chemiczne naturalnego pożywienia, raz traktowane jako czynniki zmniejszające jakość diety, obecnie coraz częściej okazują się mieć korzystny wpływ, konieczność prowadzenia dalszych badań nad odżywianiem się zwierząt. Informacje o składnikach pożywienia konsumowanego przez papugi w ich naturalnych warunkach mogą wzbogacić naszą ograniczona wiedzę o wymaganiach żywieniowych gatunków ptaków.

Składniki odżywcze: pokarm zielony kontra ziarno

Mówiąc ogólnie, zielone rośliny charakteryzują się lepszym składem substancji odżywczych. Podczas badań nad składnikami odżywczymi różnych źródeł pożywienia, dr William Harris stwierdził, że w 96 łatwo dostępnych warzywach jedynym składnikiem niedoborowym jest witamina B12. Dla kontrastu, 18 łatwo dostępnych gatunków ziarna ubogie jest w witaminy C, B12, A, alfa-tokoferol (witamina E) i wapń.

Rośliny liściaste są jednymi z najbogatszych źródeł składników odżywczych w królestwie roślin. Im są bardziej zielone, tym więcej takich wartości dostarczają. Chlorofil, który jest głównym komponentem roślinnej „krwi”, zawiera magnez w centrum swej cząsteczki, tak jak w naszej krwi żelazo tworzy centrum cząsteczki hemoglobiny w czerwonych krwinkach. Tak więc, zielone rośliny zawierają odpowiednią ilość zdrowego dla serca magnezu, który jest również niezbędny dla właściwego metabolizmu wapnia.

Chlorofil ma odżywczy i łagodzący wpływ na błonę śluzową jelit. Pomaga oczyścić i uwolnić od toksyn ciało i jest wyjątkowo ważny w oczyszczaniu wątroby.

Kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6

W połowie lat 80-tych naukowcy i dietetycy odkryli, że pewne kwasy tłuszczowe są niezbędne do życia. Niektóre ważne kwasy tłuszczowe znajdują się w synapsach nerwowych w mózgu. Wszystkie zwierzęta potrzebują odpowiednio zbilansowanego składu kwasów tłuszczowych w diecie, aby ich ciało mogło właściwie funkcjonować. Niezbędne kwasy tłuszczowe dzielimy na dwie podstawowe grupy: omega-3 i omega-6.

Naukowcy zajmujący się żywieniem donoszą, że wiele najczęstszych problemów zdrowotnych spowodowanych jest dietą o niewłaściwych proporcjach kwasów omega-6 do omega-3. Idealnym stosunkiem ilościowym są 2 części omega-3 do 1 części omega-6. W domowej diecie ptaków kwasów omega-6 jest znacznie więcej niż omega-3. To dlatego, że kwasy tłuszczowe omega-6 pochodzą głównie z ziaren, podczas gdy omega-3 z zielonych roślin liściastych (lądowych i morskich), niektórych orzechów np. orzech włoski i nasion takich jak siemię lniane. Problemy zdrowotne powiązane z dietą o wysokiej zawartości kwasów omega-6 i niskiej omega-3 to: nowotwory, choroby serca, artretyzm, depresja, otyłość, insulinooporność (cukrzyca typu II), alergie, choroby autoimmunologiczne, cukrzyca insulinozależna (typu I), zaburzenia zachowania i wiele innych.

Jesteśmy tym, co jemy i co jedzą one

Jak wiemy wszyscy jesteśmy tym co jemy. Jesteśmy także tym, czym zwierzęta, które jemy były karmione. Nie zamierzamy oczywiście zjeść naszych papug, ale jest bezpośredni związek pomiędzy poziomem kwasów omega w organizmie różnorodnych zwierząt z rodzajem pożywienia, jaki jedzą. Ponieważ zostało to udowodnione w odniesieniu do ludzi, bydła, drobiu, i ryb stwierdzenie to jest również prawdziwe w odniesieniu do papug.

Jeśli krowa karmiona była ziarnem zamiast trawą, jej mięso zawiera więcej kwasów typu omega-6. Jeśli była wypuszczana na pastwisko, jej mięso ma więcej kwasów omega-3. Bydło żywione w ostatniej fazie tuczenia ziarnem stopniowo traci kwasy omega-3, które zastępowane są kwasami omega-6 przyswajanymi z ziarna. Mięso kurcząt żywionych naturalną dietą składającą się z trawy, owadów, warzyw, zieleniny paszowej uzupełnianej owocami oraz niewielką ilością kukurydzy i jęczmienia, będzie zawierało więcej kwasów omega-3, podczas gdy przemysłowo hodowany drób karmiony głównie ziarnem, może zawierać 20 razy więcej kwasów tłuszczowych typu omega-6.

Jaja kur „podwórkowych” również odzwierciedlają te różnice w składzie kwasów tłuszczowych. Jaja te zawierają mniej cholesterolu i stosunek kwasów omega-6:omega-3 jest na poziomie 1,3:1, zaś jaja kurze z supermarketów od kur hodowanych na ziarnie: 20:1.

Ludzie zachęcani są do zastępowania czerwonego mięsa rybami, ponieważ rybie mięso zazwyczaj zawiera więcej kwasów omega-3 w porównaniu do mięsa czerwonego. Stosunkowo wysoka zawartość kwasów omega-3 zawarty w mięsie rybim jest rezultatem tego, że większe ryby zjadają mniejsze, które żywią się glonami i planktonem roślinnym. Ponieważ mniejsze ryby pozyskują kwasy omega-3 ze zjedzonych roślin, większe ryby, które je zjadają, (a które z kolei zjadamy my) są również bogate w te kwasy. Tym niemniej, jeśli ryby są hodowane przemysłowo, na pożywieniu, które zawiera ziarno zamiast zieleniny, korzyści ze spożywania ryb zanikają, ponieważ te ryby mają więcej kwasów omega-6 niż omega-3

Problemy zdrowotne spowodowane nierównowagą kwasów omega-6:omega-3

Ludzie nie są jedynym gatunkiem z problemami zdrowotnymi związanymi z dietą bogatszą w kwasy tłuszczowe omega-6 zamiast omega-3.

Wszystkie zwierzęta hodowlane, z bydłem włącznie, w naturalnych warunkach żywiły się zielonymi liśćmi roślin ze stosunkowo niewielkim dodatkiem ziarna, gdy trawa dojrzewa i zaczyna się rozsiewać. Mleczne krowy, które wypasane są na dobrych pastwiskach spożywają duże ilości witaminy A. Kiedy przestawiane są na dietę opartą na ziarnie, często pojawia się niedobór tej witaminy. Krowy karmione ziarnem przyswajają mniejsze ilości witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: A, D i E, nawet jeśli te witaminy dodawane są do paszy. W efekcie mleko zawiera mniej tych witamin, i muszą być one dodawane po udoju. W Queensland przebadano wątroby zabitych w rzeźni krów. Były to krowy podobnej rasy oraz o podobnym wieku i wadze. 5647 Było karmionych ziarnem, a 621 pasło się na pastwiskach. Uszkodzenia wątroby miało 11 % zwierząt karmionych ziarnem w porównaniu do zaledwie 0,2 % zwierząt karmionych trawą.

Cel karmienia bydła ziarnem zamiast trawą to „utuczenie” przed ubojem. Karmienie krów dużymi ilościami ziarna obniża w ich żołądkach poziom pH prowadzając do kwasicy (acydozy).

Zmuszanie drobiu przeznaczonego na mięso do szybkiego wzrostu poprzez dostarczanie mu wysokoenergetycznego pożywienia opartego na ziarnie może doprowadzić do niewydolności serca lub „wodobrzusza”. Kurczęta rozwijają się tak gwałtownie, że ich mięsień sercowy nie może nadążyć.

Gęsi i kaczki są zmuszane do jedzenia dużych ilości mieszanek z ziaren aby spowodować powiększenie się wątroby i jej stłuszczenie. Pasztet z gęsich wątróbek (pate’ de foie gras) uważany za przysmak, robiony jest z takiej chorej wątroby. Sekcje zwłok ujawniły, że te ptaki cierpiały także na choroby serca i nerek.

Alternatywa dla ziarna

Współcześni światli rolnicy i konsumenci zwrócili się ponownie ku wypasaniu jako zdrowszemu sposobowi karmienia żywego inwentarza, niż karmienie ziarnem.

Suze Fisher tłumaczy karmienie na pastwiskach w ten sposób: „Karmione trawą/wypasane zwierzęta są wypuszczane na pastwiska, a nie trzymane w niewoli i karmione głównie ziarnem. Zależnie od regionu, niektóre są wypasane na pastwiskach przez całe życie, podczas gdy inne sezonowo (od wiosny do jesieni). Niektórym zwierzętom dodatkowo podaje się ziarno lub siano jako uzupełnienie”.

Wypasanie bydła i drobiu to tradycyjna metoda hodowli zwierząt użytkowych, przyjazna dla środowiska, humanitarna i dostarczająca najzdrowszego mięsa, nabiału i jajek.

W ostatnich latach badania nad mięsem zwierząt pasących się, wskazują na znacznie wyższą niż w zwykłym mięsie zawartość witaminy E, , niezbędnych kwasów tłuszczowych (EFA), sprzężonego kwasu linolowego (CLA) o właściwościach przeciwnowotworowych, beta-karotenu i innych ważnych składników. Nabiał i jaja naturalnie karmionego drobiu również zawierają większe ilości składników odżywczych (włącznie z witaminą B12, kwasem foliowym, witaminą E, niezbędnymi kwasami tłuszczowymi, witaminą A i karotenem) niż zwykłe jaja czy nabiał.

Jedzenie traw i innych roślin znajdujących się zazwyczaj na pastwiskach jest kluczem do zdrowych proporcji składników odżywczych w takim pożywieniu. Bydło, owce i bizony mogą być hodowane w 100 % na trawie jako swojej naturalnej diecie, , jednak drób na pastwiskach żywiony jest zazwyczaj ziarnem. Ma on jednak dostęp do trawy i robaków, które sprawiają, że jego mięso jest zdrowsze. Przemysłowo hodowane kozy i świnie, są również zazwyczaj karmione ziarnem, roślinami korzeniowymi i/lub sianem. Generalna zasada jest taka, że im więcej trawy/pastwiska i mniej ziarna tym zdrowsze jest mięso i tłuszcz. Czasem bydło dopasane jest przed ubojem ziarnem, a to redukuje zdrowe właściwości mięsa. Upewnij się więc pytając farmera, jaki procent diety jego zwierząt zaspokaja pastwisko.

(Zauważcie, że wolny wypas niekoniecznie oznacza, że zwierzę ma wolny dostęp do trawy)

Jeśli rolnik może dostarczyć inwentarzowi zdrowszą i bardziej naturalna dietę, hodowca papug powinien zrobić to samo dla swych podopiecznych. Tak więc zielenina powinna być podstawą diety ptaków, które w naturze mieszkają na drzewach.

Co i ile?

Najlepszy zielony pokarm, to ciemnozielone liściaste rośliny takie jak cykoria, kapusta włoska, szpinak, rukiew siewna, czyli arugula, raddicchio (odmiana cykorii), gorczyca, burak, mniszek lekarski, botwina, rzeżucha, rzepa, kapusta collard i sałata rzymska.

Portulaka, jeśli ją znajdziesz, jest niesłychanie bogata w kwasy tłuszczowe omega-3. W niektórych stanach rośnie ona jako nieznośne zielsko w ogródkach (w Polsce rzadka, przyp. kons.). Zetnij ją i karm nią swoje ptaki jeśli tylko jest wolna od pestycydów, herbicydów, i nawozów sztucznych. Ziele szałwii argentyńskiej zwanej chia (Salvia columbariae), nasiona szałwii argentyńskiej są również bogate w kwasy omega-3.

Zielenina może stanowić 15-30 % diety, zależnie od gatunku ptaka, jego kondycji i ogólnego zdrowia. Dla otyłych ptaków prawdziwym dobrodziejstwem będzie zastąpienie zieleniną i warzywami niektórych zbyt kalorycznych pokarmów.

Poniższa tabela da Ci ogólne pojęcie o odżywczej wartości roślin zielonych. Są one bardzo bogate w witaminę A, C, kwas foliowy i elektrolity.

Artykuł pochodzi z Holistic Bird Newsletter i został przetłumaczony i zamieszczony za zgodą Autorki i Redakcji. HolisticBird Newsletter jest publikacją on-line poświęconą zdrowiu i naturalnemu leczeniu ptaków. Osoby znające język angielski znajdą tam wiele ciekawych artykułów. Zapraszamy.<.p>

Wszelkie prawa © HolisticBird Organization

Dla serwisu Cockatiel czyli Nimfa tłumaczyła Gabriela Zenker. Tłumaczenie tabelek i konsultacja biologiczna dr Iwona Palczewska.

Artykuł został przeniesiony z serwisu Cockatiel czyli Nimfa. Ukazał się w roku 2003.

1. Piramida żywieniowa dla papug, cz. 1
2. Piramida żywieniowa dla papug, cz. 2
3. Piramida żywieniowa dla papug, cz. 3
4. Piramida żywieniowa dla papug, cz. 4
5. Piramida żywieniowa dla papug, cz. 5